Kilka uwag o architekturze

Zapewne pierwotny kościół farny był budowlą drewnianą. Nie mamy pewnych informacji na ten temat. Ta uległa zniszczeniu. Dotkliwy był pożar z 1300 r. Po nim kościół gruntownie przebudowano. Nowa świątynia otrzymała formę gotyckiego kościoła halowego, trójnawowego, z wydłużonym prezbiterium. W 1418 od strony południowej prezbiterium dobudowano dwukondygnacyjną przybudówkę, w której umieszczono kapitularz (na parterze) i skarbiec (na piętrze). W latach 1426-1436 z kolei dołączono do elewacji frontowej (zachodniej) dużą kaplicę. Było to nietypowe rozwiązanie, które zmieniło wygląd kościoła i jego architekturę. Kaplica ta przeznaczona była pierwotnie dla ludności niemieckiej. Szybko jednak się okazało, że ludność niemieckojęzyczna pozostała w centralnej części kościoła a ludność polskojęzyczna zajęła dobudowaną kaplicę. Stąd wzięła się jej nazwa: Kaplica Polska. Do tej kaplicy od strony północnej w XVI w. dobudowano późnogotycką wieżę zbudowaną na planie kwadratu. W XVI w. prezbiterium pokryto sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Zworniki użebrowania spięto tarczami z gmerkami raciborskich mieszczan, którzy wsparli odbudowę świątyni. Po pożarze w 1574 r. powstało także nowe sklepienie w nawie głównej. Na postawionych filarach wsparto bogate późnogotyckie sklepienie gwiaździste do dziś zachowane jedynie w części kościoła.

Ołtarz główny

Nie posiadamy danych na temat pierwotnego wyglądu ołtarza głównego. W 1656 r. zawarto umowę z rzeźbiarzem Salomonem Steinhoffem na wykonanie ołtarza głównego i rzeźb, które go ozdobią. Dzisiejszy ołtarz główny jest w miarę wierną rekonstrukcją tego, który wykonał Salomon Steinhoff. Oryginalny ołtarz uległ całkowitemu zniszczeniu w 1945 r. Pracami rekonstrukcyjnymi zajął się Franciszek Masorz, artysta z Rybnika, który ukończył swe dzieło w 1954 r. Z oryginalnego ołtarza zachowały się figury. Ołtarz ma wyraźny podział dwustrefowy. Na niższej kondygnacji umieszczono rzeźby: św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigi (po lewej stronie tabernakulum) oraz św. Jana Ewangelisty i św. Elżbiety Turyńskiej (po prawej stronie tabernakulum). Na wyższej kondygnacji można dostrzec figury św. Sebastiana i św. Wacława (po lewej stronie tabernakulum) oraz św. Rocha i św. Floriana (po prawej stronie tabernakulum). Na szczycie ołtarza w owalnej wnęce stoi figura św. Marcelego, papieża, patrona Raciborza. Po jej prawej i lewej stronie można dostrzec figury św. Apostołów Piotra i Pawła. W najwyższym punkcie ołtarza umieszczono figurę Chrystusa Zmartwychwstałego. W osi ołtarza znajdziemy dwa obrazy: wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (patronki kościoła i parafii) oraz ukoronowania Matki Bożej. Całość jest bogato zdobiona.

Prezbiterium

Prezbiterium kościoła farnego zdobione było pięknymi stallami, wykonanymi na wzór stalli krakowskich, jakie znajdziemy w kościele mariackim. Prace przeprowadzono w 1654 r. Służyły one jako miejsca do zasiadania dla kanoników raciborskiej kolegiaty. Niestety, na skutek działań wojennych, uległy one zniszczeniu. Do dziś zachowały się jedynie rzeźby apostołów, a w miejsce zaplecków, które zdobiły ściany umieszczono galerię obrazów przedstawiających różnych polskich świętych i błogosławionych. Galerię tę wykonał artysta malarz Ludwik Konarzewski z okazji 1000-lecia chrztu Polski.